HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Các diễn biến trên Biển Đông vẫn là các dấu hiệu gây âu lo chính yếu về hòa bình và ổn định ở khu vực đối với các nước ASEAN.
Các báo tại Việt Nam tường thuật cuộc họp trực tuyến cấp ngoại trưởng ở Hà Nội hôm Thứ Ba, 10 Tháng Mười Một, của tổ chức 10 nước ASEAN trước khi khai diễn các cuộc họp thượng đỉnh của khu vực cũng như với các đối tác, tổ chức quốc tế từ ngày 12 đến ngày 15 Tháng Mười Một cũng theo hình thức trực tuyến.
Các hội nghị này đánh dấu những biến cố chính trị khu vực quan trọng sau cùng của năm nay khi CSVN làm chủ tịch luân phiên của tổ chức ASEAN trước khi chuyển giao sang cho Brunei làm tiếp theo năm 2021.
Theo tường thuật trên tờ Người Lao Động: “Các ngoại trưởng cơ bản nhất trí, Biển Đông tiếp tục là vấn đề nổi lên trong tình hình quốc tế và khu vực, nhiều hành động đơn phương, trong đó có quân sự hóa, đòi hỏi chủ quyền thiếu căn cứ, hành xử áp đặt vẫn tiếp diễn gây lo ngại đến hòa bình ổn định trên Biển Đông nói riêng, khu vực nói chung.”
Trong tình thế đó “các ngoại trưởng tiếp tục kêu gọi thực hiện nghiêm túc và đầy đủ Tuyên Bố về Ứng Xử của Các Bên ở Biển Đông (DOC), trông đợi ASEAN và Trung Quốc sớm xây dựng thành công Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực và hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCOLS 1982.”
Ngoại Trưởng CSVN Phạm Bình Minh kêu gọi các nước ASEAN đoàn kết và “Việt Nam cam kết phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN và Trung Quốc trong thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC và sớm đạt được COC hiệu lực, thực chất và phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982,” theo tờ Người Lao Động thuật lại.
Các cuộc họp ASEAN tại Hà Nội đang và sắp diễn ra chỉ một tuần sau khi Trung Quốc sửa luật cho phép các tàu hải cảnh bắn tàu nước ngoài. Người ta chỉ thấy Hà Nội phản ứng bằng cách cho phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao lập lại tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa “không thể tranh cãi.”
Các cuộc họp ở Hà Nội cũng diễn ra sau những cuộc tập trận quy mô của Mỹ và các đồng minh cũng như của Trung Quốc trên Biển Đông trong khi viên chức quân sự và ngoại giao Mỹ và Trung Quốc nói qua nói lại đầy những lời lẽ cứng rắn. Nhiều nhà phân tích báo động nếu không kềm chế sẽ có thể gia tăng nguy cơ chiến tranh.
Cuối tháng trước, Ngoại Trưởng Mỹ Pompeo bất ngờ đến Hà Nội thảo luận với các chức sắp cấp cao CSVN khiến người ta phỏng đoán có thể Tổng Thống Donald Trump sẽ có phát biểu quan trọng trong cuộc họp thượng đỉnh ASEAN-Mỹ cuối tuần này. Tuy nhiên, kết quả cuộc bầu cử ngày 3 Tháng Mười Một vừa qua tuy chưa chính thức nhưng chẳng nghiêng về phía đương kim tổng thống. Cho nên, ông có tham dự và phát biểu trực tuyến hay không, vẫn là dấu hỏi.
Một số nhà phân tích thời sự, theo một bài viết trên tờ South China Morning Post hôm Thứ Ba, 10 Tháng Mười Một, nếu ông Joe Biden lên làm tổng thống nước Mỹ, rất có thể chính sách của ông về Trung Quốc nói chung và về vấn đề Biển Đông nói riêng cũng chưa chắc sẽ mềm mỏng hơn như Bắc Kinh mong muốn.
Trong kỳ họp ASEAN và các đối tác khu vực cấp ngoại trưởng hồi Tháng Chín vừa qua tại Hà Nội, từng có tin ASEAN và Trung Quốc có thể nối lại các đàm phán về Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông (COC) vào Tháng Mười Một này. Tuy nhiên, vẫn chưa thấy tín hiệu gì. (TN)