Tổng Giám Mục Desmond Tutu, người được trao giải Nobel Hòa Bình năm 1984 và là người có công chiến đấu bất bạo động cho nhân quyền và cho bình đẳng màu da tại Nam Phi dưới thời chính phủ thượng tôn da trắng cầm quyền, đã từ trần hôm Chủ Nhật, hưởng thọ 90 tuổi.
.
Ngài có tên đầy đủ là Desmond Mpilo Tutu (7/10/1931 – 26/12/2021) là 1 vị Tổng Giám Mục Anh giáo Nam Phi và là nhà thần học, kết hợp thần học d đen vào thần học Phi châu. Kết hôn với cô Nomalizo Leah Tutu, hai người có nhiều con.
Năm 1960, Ngài trở thành linh mục Anh giáo; năm 1966, dạy tại chủng viện Federal Theological Seminary của Nam Phi, và rồi tại đại học University of Botswana, Lesotho and Swaziland.
.
Tại quốc gia Nam Phi chia rẽ vì chủng tộc, ngài được tôn kính bởi dân da đen và hầu hết dân da trắng, là lời kêu gọi hòa giải, hòa bình, tôn trọng nhân quyền. Ngài từ trần bình an tại viện chăm sóc y tế Oasis Frail Care Center ở Cape Town.
.
Cố Tổng Giám Mục Tutu đã nhập viện nhiều lần từ năm 2015, sau khi chẩn đoán có dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt (prostate cancer) năm 1997.
.
Sau khi chế độ kỳ thị da đen sụp dổ, và sau cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của Nam Phi năm 1994, Ngài Tutu đón mừng xã hội mới bằng cách gọi đó là một “đất nước cầu vồng,” ám chỉ rằng nhiều màu của cầu vồng cùng xuất hiện, và cũng là nêu lên tư tưởng bình đẳng và bao dung từ lâu của ngài đối với người đồng tính.
.
Tổng Giám Mục Tutu và Nelson Mandela (người lãnh giải Nobel Hòa Bình 1993) là hai nhân cách vĩ đại của Nam Phi. Hai người đã chung sức xây dựng lại quốc gia Nam Phi. Chính ngài Tutu là đại diện vị trí tôn giáo trong nghi thức đăng quang Tổng Thống cho Mandela, người ngồi tù 27 năm dưới thời chính phủ da trắng Nam Phi vì đấu tranh cho bình đẳng sắc tộc.
.
Tổng Giám Mục Tutu và Đức Đạt Lai Lạt Ma (Giải Nobel Hòa Bình 1989) là bạn thân và đã chung sức cho nhiều dự án hòa bình trên toàn cầu. Trong hoạt động nhân quyền, Tổng Giám Mục Tutu không phân biệt tôn giáo dù là với Phật Giáo hay Hồi Giáo, không phân biệt bộ phái dù là với Công Giáo hay Tin Lành…
.
Thái độ yêu thương không phân biệt lộ ra cả trong lời tuyên bố thần học của Ngài trong một hội nghị Liên Hiệp Quốc: “Nếu Thượng Đế, như người ta nói, là đấng kỳ thị chống người đồng tính, tôi sẽ không bao giờ thờ phượng Thượng Đế đó.”
.
Trong khi vận động trí thức Nam Phi chống nhà nước thượng tôn da trắng khoảng trước năm 1986, Ngài Tutu nói: “Nếu bạn trung lập trước tình trạng bất công, bạn đã chọn đứng về phía người đàn áp. Nếu con voi đặt chân lên đuôi 1 con chuột và bạn nói bạn trung lập, con chuột sẽ không biết ơn thái độ trung lập của bạn.”
.
Trước khi Ngài lên đường tới Oslo, Na Uy, để lãnh Giải Nobel Hòa Bình, ngài nói chuyện ở khách sạn Waldorf-Astoria Hotel tại New York City, và kể câu chuyện ngài thường kể: “Khi các nhà truyền giáo tới Châu Phi, họ có cuốn Kinh Thánh và chúng tôi có đất. Họ nói “chúng ta hãy nhắm mắt và cầu nguyện.” Khi chúng tôi mở mắt, chúng tôi có quyển Kinh Thánh và họ có đất.”
.
Ngài Tutu nói lên một sự thật, nhưng bản thân ngài vẫn biết ơn tôn giáo ngài được học, thấm nhuần từ thơ ấu. Sự thật lịch sử: các nhà truyền giáo không cướp đất. Nhưng binh đội đi theo các nhà truyền giáo đã tịch thu đất cho vương triều đế quốc Anh, và các vị vua thuộc địa do đế quốc bổ nhiệm đã trao đất tặng cho các nhà thờ, các chủng viện.
.
Sau đây là vài câu nói nổi tiếng của Tổng Giám Mục Desmond Tutu:
.
— Giấc mơ của Thượng Đế là: bạn và tôi và tất cả chúng ta sẽ nhận ra rằng chúng ta là chung gia đình, rằng chúng ta được tạo ra để vì chung nhau, vì tình thương và vì từ bi.
.
— Nếu bạn muốn hòa bình, bạn đừng nói với bạn của bạn. Bạn hảy nói với kẻ thù của bạn.
.
— Hy vọng là có thể thấy rằng có ánh sáng, bất kể tất cả đang trong bóng tối.
VIETBAO ONLINE NEWS